15 Oct 2025 — Phân tích bởi Tiểu Vy
Diễn biến vụ việc và cáo trạng
Bản cáo trạng do Văn phòng Công tố Liên bang Brooklyn công bố nêu rõ Chen Zhi — còn được biết đến là “Vincent” trong một số tài liệu — bị cáo buộc thành lập và điều hành một hệ thống “scam compounds” tại Campuchia, sử dụng lao động bị lừa hoặc cưỡng bức để thực hiện các chiến dịch lừa đảo đầu tư tiền số. Các cáo buộc chính gồm âm mưu lừa đảo qua viễn thông (wire fraud), âm mưu rửa tiền và vi phạm liên quan đến lao động cưỡng bức.
Theo thông cáo, các khoản tiền thu được sau đó được rửa qua nhiều ví, công ty bình phong và đầu tư vào tài sản xa xỉ như bất động sản, du thuyền, máy bay và tác phẩm nghệ thuật.
Bảng thời gian sự kiện (Timeline)
| Mốc thời gian | Sự kiện |
|---|---|
| 2015–2022 | Prince Group mở rộng mạng lưới hoạt động tại Campuchia; cáo trạng mô tả giai đoạn hình thành “scam compounds”. |
| 2018–2024 | Hoạt động lừa đảo có quy mô quốc tế, sử dụng mô hình “pig butchering” và các chiến dịch nhắm tới nạn nhân tại nhiều nước. |
| 2023–2024 | Các cơ quan tình báo tài chính và điều tra blockchain bắt đầu thu thập chứng cứ, xác định dòng tiền và địa chỉ ví liên quan. |
| 2025-10-14 | Bộ Tư pháp Mỹ công bố cáo trạng truy tố Chen Zhi và thông báo tịch thu ~127.271 BTC; OFAC phối hợp Anh công bố lệnh trừng phạt liên quan. |
Phân tích kỹ thuật blockchain
Đội điều tra sử dụng phân tích on-chain (blockchain analytics) để theo dõi luồng coin, áp dụng kỹ thuật clustering để gom các địa chỉ cùng quản trị và xác định điểm cuối của những luồng chuyển. Khi tiền di chuyển qua các ví không được quản lý (unhosted wallets) hoặc mixers, điều tra viên kết hợp dữ liệu on-chain với thông tin ngoại chuỗi (KYC, IP, đăng ký công ty) để liên hệ chủ sở hữu thực tế.
Về tịch thu: nếu tài sản nằm trên sàn hoặc ví do bên thứ ba quản lý (custodial), chính quyền có thể phong tỏa thông qua trát tòa — ngược lại với ví cá nhân, việc thu giữ đòi hỏi truy cập private key thông qua thu giữ thiết bị/đồng phạm hoặc biện pháp pháp lý khác.
So sánh với các vụ tịch thu lớn trước đây
So với các vụ tịch thu lịch sử (ví dụ các chiến dịch liên quan Silk Road hoặc một số vụ hack lớn), con số ~127.271 BTC của vụ Prince Group vượt xa các vụ trước đây từng được công bố chính thức, khiến đây trở thành một trong những vụ tịch thu tiền kỹ thuật số lớn nhất theo giá trị thị trường tại thời điểm thông báo.
Ý nghĩa chính sách
Vụ việc làm nổi bật ba điểm: (1) mức độ cần thiết của hợp tác hành pháp đa quốc gia; (2) vai trò công nghệ phân tích blockchain trong việc theo dõi tài sản; (3) áp lực gia tăng lên các quốc gia hoặc khu vực trở thành “vùng đệm” cho tội phạm mạng nếu không tăng cường quản lý.
Những câu hỏi cần theo dõi
- Địa điểm hiện tại của Chen Zhi và tiến trình dẫn độ, bắt giữ.
- Quy trình phân phối phần thu hồi cho nạn nhân và mức độ khả thi của việc hoàn trả.
- Tác động dài hạn lên hành vi mạng và thị trường crypto khi các biện pháp tịch thu quy mô lớn được thi hành.
Infographic — Lịch sử BTC bị tịch thu
Dưới đây là biểu đồ so sánh trực quan (đã được tối giản để hiển thị trực tiếp) giữa các vụ tịch thu Bitcoin lớn được công bố công khai.
Kết luận
Vụ truy tố và tịch thu liên quan Prince Group đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc chiến chống lừa đảo tiền số xuyên quốc gia. Quy mô tài sản bị tịch thu cho thấy cả chiều rộng tài chính lẫn chiều sâu tổ chức của mạng lưới này — từ hành vi lừa đảo đến hệ quả nhân đạo liên quan lao động cưỡng bức. Hành động của Mỹ và đồng minh là lời cảnh tỉnh cho các mạng lưới tội phạm mạng: lợi nhuận bất chính có thể bị truy xét và tịch thu, bất chấp công nghệ che giấu.
